امروزه روانشناسان موفق شده‌اند تا افرادی را که از لحاظ ذهنی و رفتاری مشابه عمل می‌کنند گروه بندی و حتی برخی را آشفتگی ذهنی نام‌گذاری کنند. این تفاوت‌ها از این لحاظ دارای اهمیت است که شاید افراد هر گروه از جامعه بدون اطلاع از این موضوع قادر به درک گروه دیگر نباشد.

به عنوان مثال ساده فرض کنید یک نفر کارهای روزانه‌اش را به راحتی به ذهن می‌سپارد و بدون نیاز به برنامه‌ریزی در کاغذ یا نرم‌افزار آن‌ها را انجام می‌دهد، برای چنین فردی درک این موضوع سخت است که چرا دیگری چنین نمی‌تواند و چرا دیگری نیاز دارد برای کارهای نه چندان پیچیده‌ای مانند صبح پا شدن و رفتن به محل کار یا آماده کردن وسایل سفر برنامه‌ریزی دقیقی انجام دهد.

از طرف مقابل هم برای فردی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد جای تعجب است که چگونه دیگری بدون برنامه‌ریزی و زمان‌بندی دقیق روی کاغذ یا نرم‌افزار و فقط با کمک ذهنش می‌تواند کارهایش را به موقع و با موفقیت انجام دهد.

اما این تفاوت‌ها چه چیزی هستند؟ آیا نشانگر صرفا تفاوت هستند یا اختلال ذهنی؟ در ادامه به این موضوع و آنچه در عنوان مطلب نیز گفته شده می‌پردازیم.

تیپ ذهنیتی و شخصیتی یا اختلال ذهنی؟

اینکه گروهی از افراد برخلاف عده‌ای دیگر نیاز دارند تا برای هر کاری برنامه‌ریزی دقیق انجام دهند را ممکن است نام‌گذاری‌های مختلفی روی آن انجام دهند. ممکن است از نظر برخی افراد این به معنی نظم و انضباط شخصیتی است و آن را بستایند ولی ممکن است عده‌ای آن را وسواس فکری و حتی اختلال ذهنی بدانند.

همچنین اگر این گروه از افراد در اقلیت جامعه باشند برای عده‌ای راحت‌تر خواهد بود که آن را اختلال ذهنی و ایراد بنامند ولی واقعیت این است که اختلال به چیزی گفته می‌شود که تنها ضرر و زیان به همراه داشته باشد در حالی که چنین افرادی (که نیاز به برنامه‌ریزی در هر کاری دارند) درست است که در صورت عدم برنامه‌ریزی حتی در کارهای معمولی و روزمره نیز دچار شکست شوند ولی از طرف دیگر در صورت برنامه‌ریزی چه بسا بتوانند کارهای پیچیده و بزرگ را با موفقیت و حتی بهتر از دیگران به انجام برسانند.

توجه مهم

این موضوع را نیز در نظر داشته باشید افرادی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای هر کاری دارند (البته تعریف دقیق و نوع برنامه‌ریزی ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد. مثلا شاید یک نفر یک سررسید داشته باشد و برنامه ریزی ماهانه انجام بدهد ولی دیگری نیاز داشته باشد برنامه ریزی هفتگی یا روزانه و یا حتی ساعتی انجام دهد. البته که با کمی تمرین و تکرار می‌توان روش مناسب را یافت یا به روش بهتری عادت را تغییر داد.)

نکته مهم این است که ممکن است چنین افرادی از تیپ شخصیتی خود  خبر نداشته باشند و صرفا بخواهند مثل دیگران به صورت ذهنی و کلی جلو بروند و با شکست مواجه شوند و حتی از دور آدمی بی‌نظم، آشفته ذهنی و بی‌برنامه به نظر برسند چون از نیاز ذهن‌شان بی‌خبر هستند.

راه حل این تیپ ذهنیتی و شخصیتی چیست؟

در ادامه بیشتر به شرح این تیپ ذهنیتی و شخصیتی می‌پردازیم ولی حالا که مقداری با این تیپ آشنا شدید و ممکن است خودتان، دوستان یا یک نفر از فرزندانتان در ظاهر نشان دهند که این گونه هستند یا به دلیل آشفتگی ذهنی و بی‌برنامه بودن حدس بزنید که این گونه هستند و خودشان خبر ندارند، در این صورت ابتدا بهتر است که شما یا خود فرد به زندگی روزانه، هفتگی، ماهانه و… خود نگاه کند و اول نقاط ضعف را پیدا کند سپس برای آن راه حل پیدا کند.

به عنوان مثال اگر شخصی صبح‌ها زنگ تنظیم می‌کند ولی باز هم به محل تحصیل یا کار خود دیر می‌رسد پس احتمالا نیاز دارد برای صبحانه، لباس پوشیدن، دست شستن خود نیز زمان تعیین کند یا اینکه یک زمان حدودی و مقداری بیشتر از برآورد خود نیز برای آن در نظر بگیرد.

ابزارهای برنامه‌ریزی برای حل آشفتگی ذهنی

امروزه به لطف تکنولوژی و صنعت چاپ ابزارهای مختلفی از جمله نرم‌افزارهایی برای نصب در گوشی، کامپیوتر و لپ تاپ و نیز دفترهای برنامه‌ریزی وجود دارند. این موضوع بسیار می‌تواند تاثیر گذار باشد برای همین در صفحه و مطلب جداگانه معرفی کرده‌ایم که با کلیک روی آن می‌توانید مطالعه کنید:

همچنین ببینید: معرفی ابزارهای برنامه‌ریزی شخصی یا کسب‌وکار و هم برای مدیریت پروژه

NTNZ یا نـتـنـز چیست؟

این اصطلاحی کلی است که احتمالا برای اولین بار نیز ما در سایت‌مان آن را استفاده می‌کنیم. این اسم مخفف «نیاز به تمیزی، نظم و زیبایی» است که اول حروف اصلی آن را برای مخفف کردن استفاده کرده‌ایم. واقعیت این است بحث تمیزی، نظم و زیبایی ممکن است برای عده‌ای در هیچ کاری اهمیت نداشته باشد برای عده‌ای در تعدادی از کارها اهمیت داشته باشد و برای عده‌ای در هر کاری اهمیت داشته باشد.

در پاسخ به اینکه کدام حالت بهتر است می‌توان گفت که شاید عده‌ای رعایت تمیزی، نظم و زیبایی حتی برای درست کردن یک نیمرو یا صرف صبحانه را بیش از حد و اختلال ذهنی بدانند (ضمن اینکه احتمال دارد تعریف متفاوتی برای این سه مورد داشته باشند). ولی واقعیت این است که در یک شرایط، محیط و جامعه نرمال تمیزی، نظم و زیبایی موجب بهتر، سریع‌تر و با کیفیت‌تر شدن کارها می‌شود.

البته که باید معقول هم باشد به عنوان مثال اگر شخصی روی زیبایی ظاهری غذا زمان زیادی صرف کند ولی به طعم غذا اهمیتی ندهد یا برخی از جزئیات او را از اهدف اصلی دور نگه‌دارد در این صورت باید در کار، روش و ذهنیت خود بازبینی کند.

چه عواملی در تیپ ذهنیتی و شخصیتی یا اختلال ذهنی تاثیر دارند؟

گفته می‌شود که عوامل گوناگونی در این موضوع تاثیر دارند. اما به هر حال مواردی که بیشتر قابل مشاهده و بیشتر قابلیت تغییر دارند سبک زندگی خانوادگی، روش برنامه‌ریزی محل تحصیل یا محل کار و حتی در کشورهای پیشرفته دیگر موارد مانند دورهای آمادگی نظامی و دفاعی نیز می‌توانند تاثیر داشته باشند.

اینکه گذشته و حال خودتان را برای یافتن دلایل آشفتگی ذهنی و ضعف‌تان مطالعه کنید می‌تواند مفید باشد. به عنوان مثال شاید شخصی با بازدید از دو شرکت متوجه شد که در شرکتی کاغذها در میز کارمندان پخش و نامرتب هستند ولی در شرکت دیگر غالبا کاغذها مرتب هستند و خود شرکت نیز وسایلی برای مرتب و گروه‌بندی بودن کاغذها در اختیار کارمندان قرار داده است. طبیعی است که میزان نظم شرکت‌های این کارمندان در اینکه در خانه و خانواده نیز چه قدر منظم و چه قدر کمتر دچار آشفتگی ذهنی باشند تاثیر بگذارد.

در این رابطه ببینید: خرید انواع جداکننده‌های رومیزی